8 февруари, 2025 г.
Драги млади,
Ви се обраќам со должна почит и сакам да зборуваме за нешто многу важно и за нешто што многумина од нас често го забораваат низ брзината на животот. Сакам да зборувам на темата “Чувај се”. Да, ЧУВАЈ СЕ, фраза навидум мала, кратка, но со огромно значење, со големина, со душа, фраза врежана во нашиот идентитет од искона, фраза која е дел од нашето битие, нашите гени. Но, ова не е само фраза, тоа е начин на размислување на кој треба да си припомнуваме секој ден.
Секој од нас се сеќава на првиот училиштен ден, на првото возење велосипед, на првата екскурзија со другарите од генерацијата. И секогаш во тие моменти сме испраќани со зборовите: ,,… И чувај се”. Тогаш толку несфатливи за нас, но денес со огромно значење, зборови кои во сржта го носат генот на битисувањето. Кој може да се чува? Само оној кој има разум но и искуство и може да ја забележи опасноста. Децата со текот на времето учат да се чуваат сами, до пред тоа нив Бог ги чува. И кога веќе не сме деца и сме застанале пред многу предизвици, дали сепак знаеме да се чуваме? Живееме во време кога се чувствуваме поттикнати да бидеме насекаде и да правиме сè. Имаме толку многу можности и предизвици, а понекогаш може да се чувствуваме изгубено, преплавени со сите барања што ни ги поставува животот. Но, секогаш треба да имаме на ум едно нешто: Чувањето на себе е првиот и најважен чекор за да можеме да се избориме со сите предизвици. Како млади луѓе, многу пати се соочуваме со притисоци – од пријателите, од социјалните мрежи, од очекувањата на другите. Ни се пласира како треба да изгледаме, што да носиме, како да се однесуваме и што да правиме. Но, реалноста е дека никој не може да ти каже како да го живееш својот живот, освен ТИ. Затоа, чувај се од притисоците кои не се во согласност со твоите вредности и кои ти наметнуваат да не бидеш она што си! Сите ние имаме моменти кога се чувствуваме слабо, безнадежно или разочарано. Но, токму тогаш треба да се сетиме на својата сила и на потенцијалот што го носиме во себе. Не дозволувај да се свртиш кон негативноста, не дозволувај да ги слушаш лошите мисли кои ти шепотаат дека не можеш! Ти можеш. Можеш да го направиш она што го сакаш, можеш да се издигнеш, и секој пад да биде само можност да научиш и да станеш посилен. Но, само ако се чуваш. Затоа, чувај се од потиштеноста – бидејќи никој не е победник ако се откаже. Младоста е време на експериментирање. Темпото на живот, развојот на технологијата, достапноста на материјалните нешта и покрај сè не сведуваат на исто рамниште со Адама. Имено тој морал да научи да се чува од глад и студ, а она од кое не можел да се зачува, го чувал Бог. Не попусто старите велат,, Кога Бог е со тебе, не е важно кој е против тебе”. Бог ни дал разум да можеме да расудуваме, да донесуваме правилни одлуки. Како млади, ние многу пати се водиме од моменталните емоции и не размислуваме за последиците. Долгорочните одлуки кои ги носиме денес, може да имаат големо влијание на нашата иднина. Затоа, научи да размислуваш пред да постапиш, да ја размислиш секоја одлука и да ги процениш можните последици. Чувај се од брзи одлуки и импулсивни реакции. Знај дека одлуките кои ги носиш денес, можат да го обликуваат твојот живот утре. Не се плаши да кажеш “не” на нешто што не ти одговара и чувај се да не влезеш во нешто за што подоцна ќе зажалиш.
Многу луѓе во животот ни се дадени како искушение. Некои ќе ни бидат мелем на душата, други ѕвезда водилка. Некои луѓе ќе се обидат да не повлечат надолу, да не соборат или да ни ја нарушат самодовербата. Затоа разумот е тука да допуштиме кои од нив ќе ни бидат ветерот во грб а кои ветерот во гради. Затоа, важно е да умееш да се дистанцираш од тоа што те повлекува во негативни патеки. Чувај се од луѓето кои не те вреднуваат и кои не ја почитуваат твојата вредност Чувај се од оние кои не те ценат и кои те тераат да се сомневаш во себе. Опкружи се со луѓе кои ќе те инспирираат, кои ќе те поддржуваат, и кои ќе ти помогнат да растеш. Често се случува младите да станат премногу фокусирани на себеси, на своите достигнувања, и да заборават и на своите ближни. Едно од најголемите искушенија во животот е да се изгубиш во своето его. Но, вистинската сила и исполнување доаѓа кога учиме да давааме, кога учиме да бидеме добри кон другите и кога поставуваме емоционални врски над материјалните успеси. Затоа чувај се од затворањето во себе и научи да бидеш дел од нешто поголемо!
Многумина се плашат да побараат помош, да признаат дека им е тешко. Вистината е дека не можеме да бидеме силни ако не се грижиме за себе, ако не се чуваме. Затоа чувај се да не останеш затворен во својата изолација – барај помош кога ти е потребно и секогаш вложувај време за да се посветиш на своето ментално и физичко здравје. Во светот кој постојано се менува, многумина од нас чувствуваат анксиозност или осаменост. Но, важно е да не се затвориме во себе. Не се срамете да побарате помош кога е потребно, да разговарате со некој близок или да се отворите за своите чувства. Социјалната поврзаност е важна за нашето ментално здравје и благосостојба. Чувај се од самоизолацијата. Грешките се дел од животот. Но, важно е да научиме од нив, да не се срамиме поради нив и да продолжиме напред. Кога ќе паднеме, треба да се подигнеме и да ја продолжиме својата патека. Затоа чувај се од своите грешки, но не се плаши и да учиш од нив.
Запомни дека чувањето на себе не е нешто егоистично. Напротив, тоа е твојата најважна обврска кон себе. Кога ќе се грижиш за себе, ќе бидеш најдобрата верзија на себе и ќе можеш да даваш најмногу на светот околу тебе.Чувај се од сите нешта кои можат да те одвратат од твојата цел, кои можат да те повредат, и кои можат да те натераат да се сомневаш во својата вредност. Чувај се, бидејќи светот има потреба од твојата уникатност и твојата сила. Ти си важен, ти си моќен и ти заслужуваш да живееш живот кој ќе биде исполнет со радост, успех и љубов. Чувај се и никогаш не заборавај колку си посебен. Чувањето на себе не значи само физичка безбедност, туку и емоционална, психолошка и духовна стабилност. Вистинските пријатели ќе нè поддржат и ќе ни помогнат да растеме. Ако нешто или некој те повредува, чувај се и имај храброст да се повлечеш од таквата врска. Твоето ментално и емоционално здравје е многу поважно. Да се грижиш за твоето здравје и благосостојба значи да се чуваш за себе. Вежбањето, здравата исхрана, добриот сон и менталната релаксација се клучни за твојата среќа и успех. Биди свесен за тоа што ставиш во своето тело и што дозволуваш да се случи во твојата глава.
Драги мои, Вие сте нашиот идентитет и иднина. Бидете мудри, храбри, грижете се за себе и чувајте се!
Шифра: 1111
Ева Ивановска од Делчево
Еве го и образложението на жирито:
ОБРАЌАЊЕ НА ДОДЕЛУВАЊЕТО НА НАГРАДАТА ЗА НАЈДОБРА БЕСЕДА „ ЧУВАЈ СЕ СЕБЕСИ“
ПОЧИТУВАНИ ПРИСУТНИ ,
ВО ПРЕСРЕТ НА МАНИФЕСТАЦИЈАТА „ ПРЛИЧЕВИ БЕСЕДИ “ 2025 ГОДИНА , НАЦИОНАЛНА-ТА УСТАНОВА БИБЛИОТЕКА „ ГРИГОР ПРЛИЧЕВ “ ОД ОХРИД ПО ТРЕТПАТ РАСПИША КОНКУРС ЗА ИЗБОР НА НАЈДОБРА БЕСЕДА ПОСВЕТЕНА НА ПАТРОНОТ , ГОЛЕМИОТ ПОЕТ И ПРЕРОДБЕНИК ГРИГОР ПРЛИЧЕВ ПОД НАСЛОВ „ ЧУВАЈ СЕ СЕБЕСИ “ , ЕДНА ОД ТЕМИТЕ КОИ ПРЛИЧЕВ ГИ ИЗБИРАЛ КОГА СЕ ОБРАЌАЛ ПРЕД СВОИТЕ ОХРИЃАНИ . ЦЕЛТА НА ОВОЈ КОНКУРС БЕШЕ ДА СЕ ПОТТИКНЕ ТВОРЕШТВОТО НА МЛАДИТЕ ОД 15 ДО 30 ГОДИШНА ВОЗРАСТ ОД ЦЕЛА МАКЕДОНИЈА , НИВНАТА КРЕАТИВНОСТ ВО ПИШУВАЊЕТО И ЗБОГАТУВАЊЕТО НА ТВОРЕЧКИОТ ИЗРАЗ .
„ ЧУВАЈ СЕ СЕБЕСИ ! “ – ОВА ГО ИМА ГОВОРЕНО ПРЛИЧЕВ НА КРАЈОТ НА УЧЕБНАТА ГОДИНА ВО ОХРИДСКОТО ЕЛИНСКО УЧИЛИШТЕ КАЈШТО УЧИТЕЛСТВУВАЛ . ПОДОЦНА ГО ОБЈАВИЛ КАКО ТЕКСТ ВО ЦАРИГРАДСКИОТ ВЕСНИК „ ВРЕМЈА “ ВО БРОЕВИТЕ 1 , 2 , 3 ОД 13 , 20 И 27 АВГУСТ , 1866 ГОДИНА.
„ ВИСТИНА Е ДЕКА ОД СВЕТИОТ ДУХ Е НАПИШАНО СВЕТОТО ПИСМО ; ВИСТИНА Е ДЕКА БОЖЈАТА МУДРОСТ СЕ НАОЃА ВО СВЕТОТО ПИСАНИЕ И ДЕКА САМИОТ БОГ ЛИЧНО ЗБОРВИТ ВО НЕГО .СИТЕ БОЖЕСТВЕНИ ЗАКОНИ СЕ НАОЃЕТ ВО ЦРКОВНИНЕ КНИГИ . СИТЕ ТИЕ МУДРОСТИ , ГОСПОД ГИ ИМАТ СОБРАНО ВО ЕДНА РЕЧЕНИЦА „ЧУВАЈ СЕ СЕБЕСИ “ . ОД ОВА МОЈШ ДА ВИДИШ ДЕКА БОЖЈАТА МУДРОСТ Е МНОГУ ДЛАБОКА , КО ДА НЕМАТ ДНО . ЧОЕК МОЈТ ЛЕСНО ДА ИЗВАЈТ МНОГУ РАБОТИ ОД ЕДЕН ТЕКСТ , АМА МНОГУ РАБОТИ ДА КЛАЈТ ВО ЕДНА РЕЧЕНИЦА Е МНОГУ ТЕШКО . Е , ТО Е БОЖЈА МУДРОСТ !
ГОСПОД КО ГО СОЗДАЛ ЧОЕКОТ , МУ ДАЛ ЕДЕН ЗАКОН , И МУ ИМАТ РЕЧЕНО „ ЧУВАЈ СЕ СЕБЕ-СИ !“ . ШО Е ЗА ПРАВО , ОВАЈ ЗАКОН , БОГ НЕ ГО ИМАТ НАПИШАНО НИ ВО КНИГА НИ НА ПЛОЧА , ТУКУ ДИРЕК ВО ЧОЕЧКОТО СРЦЕ – „ ЧУВАЈ СЕ ! “
( ЦИТАТ ОД ВОВЕДНИОТ ДЕЛ ОД БЕСЕДАТА НА ПРЛИЧЕВ „ ЧУВАЈ СЕ СЕБЕСИ “ )
ТЕКСТОТ Е ОСОБЕНО ИНТЕРЕСЕН БИДЕЈЌИ ВО НЕГО ПРЛИЧЕВ СЕ СЛУЖИ СО ЧИСТ ОХРИДСКИ ГОВОР . ЕТЕ , ОВАА ПРЛИЧЕВА ПОРАКА БЕШЕ ИЗБРАНА ЗА НАСЛОВ НА ТЕМАТА НА КОНКУРСОТ .
КОМИСИЈАТА ВО СОСТАВ :
1 . ТАТЈАНА ДУРНЕВА
- ЉУБИНКА МИХАЈЛОСКА
- ВЕСНА АНТОНИЕСКА
СИТЕ ПРОФЕСОРИ ПО МАКЕДОНСКИ ЈАЗИК И ЛИТЕРАТУРА ПО ОБРАЗОВАНИЕ , РАЗГЛЕДУВАЈЌИ ГИ ПРИСТИГНАТИТЕ ТВОРБИ , ВО ОДЛУКАТА СЕ ВОДЕШЕ ОД ОСНОВНИТЕ КРИТЕРИУМИ ПРЕДВИДЕНИ СО КОНКУРСОТ , МЕЃУ КОИ , НИВНАТА УМЕТНИЧКА , ЈАЗИЧНА И ЕСТЕТСКО – ЕТИЧКА СОДРЖИНА И ДРУГИТЕ КРИТЕРИУМИ НА КОНКУРСОТ .
-1-
ПРИСТИГНАТИТЕ 8 КОНКУРСНИ ТРУДОВИ ОД ЧЛЕНОВИТЕ НА КОМИСИЈАТА БЕА РАЗГЛЕДАНИ ПОЕДИНЕЧНО И ЗАЕДНИЧКИ , СО БОГАТА ДИСКУСИЈА ПО ИСТИТЕ И БЕЗ РАЗИДУВАЊЕ СЕ ДОЈДЕ ДО
ЗАЕДНИЧКА ОДЛУКА ДА ЈА ИЗБЕРЕ ЗА НАЈДОБРА БЕСЕДАТА КОЈА ПРИСТИГНА ПОД ШИФРА :
“ 1111 “ .
ВО ПРЕДВИДЕНИОТ РОК АВТОРОТ ГО ДОКАЖА АВТОРСТВОТО СПОРЕД УСЛОВИТЕ НА КОНКУРСОТ И ТОА Е МЛАДАТА СРЕДНОШКОЛКА :
ЕВА ИВАНОВСКА , IV КЛАС , СОУ „ МЕТОДИ МИТЕВСКИ – БРИЦО “ ОД ДЕЛЧЕВО .
„ ДРАГИ МЛАДИ ,
ВИ СЕ ОБРАЌАМ СО ДОЛЖНА ПОЧИТ И САКАМ ДА ЗБОРУВАМЕ ЗА НЕШТО МНОГУ ВАЖНО И ЗА НЕШТО ШТО МНОГУМИНА ОД НАС ЧЕСТО ГО ЗАБОРАВААТ НИЗ БРЗИНАТА НА ЖИВОТОТ .САКАМ ДА ЗБОРУВАМ НА ТЕМАТА „ ЧУВАЈ СЕ “ . ДА , ЧУВАЈ СЕ , ФРАЗА НАВИДУМ МАЛА , КРАТКА , НО СО ОГРОМНО ЗНАЧЕЊЕ , СО ГОЛЕМИНА , СО ДУША , ФРАЗА ВРЕЖАНА ВО НАШИОТ ИДЕНТИТЕТ ОД ИСКОНА , ФРАЗА КОЈА Е ДЕЛ ОД НАШЕТО БИТИЕ , НАШИТЕ ГЕНИ . НО ОВА НЕ Е САМО ФРАЗА , ТОА Е НАЧИН НА РАЗМИСЛУВАЊЕ НА КОЈ ТРЕБА ДА СИ ПРИСПОМНУВАМЕ СЕКОЈ ДЕН “ . ( ЦИТАТ ОД НАГРАДЕНАТА БЕСЕДА “ ) .
ВАКА АВТОРКАТА ЈА ЗАПОЧНУВА СВОЈАТА БЕСЕДА , ЗА ПОТОА , СО БРОЈНИ ПРИМЕРИ ДА ГО ОБРАЗЛОЖИ ЗНАЧЕЊЕТО НА ОВИЕ ЗБОРОВИ „ КОИ ВО СРЖТА ГО НОСАТ ГЕНОТ НА БИТИСУВАЊЕ-ТО “ ( ЦИТАТ ОД БЕСЕДАТА ) . ТИЕ ПРИМЕРИ СЕ ОД НАЈРАНАТА ВОЗРАСТ НА ЧОВЕКОТ , ОД ПРВИТЕ СРЕЌАВАЊА СО МНОГУТЕ ПРЕДИЗВИЦИ ШТО ЖИВОТОТ ГИ НОСИ , ДО ВРЕМЕТО ВО КОЕ ЖИВЕЕМЕ .
„ ЖИВЕЕМЕ ВО ВРЕМЕ КОГА СЕ ЧУВСТВУВАМЕ ПОТТИКНАТИ ДА БИДЕМЕ НАСЕКАДЕ И ДА ПРА-ВИМЕ СЕ’ . ИМАМЕ ТОЛКУ МНОГУ МОЖНОСТИ И ПРЕДИЗВИЦИ , А ПОНЕКОГАШ МОЖЕ ДА СЕ ЧУВСТВУВАМЕ ИЗГУБЕНО , ПРЕПЛАВЕНИ СО СИТЕ БАРАЊА ШТО НИ ГИ ПОСТАВУВА ЖИВОТОТ . НО , СЕКОГАШ ТРЕБА ДА ИМАМЕ НА УМ ЕДНО НЕШТО : ЧУВАЊЕТО НА СЕБЕ Е ПРВИОТ И НАЈВАЖЕН ЧЕКОР ЗА ДА МОЖЕМЕ ДА СЕ ИЗБОРИМЕ СО СИТЕ ПРЕДИЗВИЦИ “ . ( ЦИТАТ ОД БЕСЕДАТА )
МЛАДАТА ЕВА ИВАНОВСКА ЗРЕЛО РАЗМИСЛУВА ЗА СООЧУВАЊЕТО НА МЛАДИТЕ СО СИТЕ ПРИТИСОЦИ – ОД ПРИЈАТЕЛИТЕ , ОД СОЦИЈАЛНИТЕ МРЕЖИ , ОД ОЧЕКУВАЊАТА НА ДРУГИТЕ , ПРИТИСОЦИ КОИ НЕ СЕ ВО СОГЛАСНОСТ СО ЛИЧНИОТ ЖИВОТ И КОИ НАМЕТНУВААТ ДА НЕ БИДЕШ ОНА ШТО СИ . НО , СО СВОЈА СИЛА И ПОТЕНЦИЈАЛОТ ШТО ГО НОСАТ , ТАА ПОРАЧУВА ДА НЕ СЕ ДОЗВОЛИ НЕГАТИВНОСТА ДА НАДВЛАДЕЕ ! „ АКО СЕ ЧУВАМЕ , УЧИМЕ ДА СТАНЕМЕ ПОСИЛНИ , СЕ ЧУВАМЕ ОД ПОТИШТЕНОСТА . ПОБЕДНИК Е ТОЈ ШТО НЕ СЕ ОТКАЖУВА ! ( ЦИТАТ ОД БЕСЕДАТА ) . НО, ПОСОЧУВА АВТОРКАТА , ПРЕД СЕКОЈА ПОСТАПКА ТРЕБА ДА СЕ РАЗМИСЛИ ЗА ОДЛУКАТА И ДА СЕ ПРОЦЕНАТ МОЖНИТЕ ПОСЛЕДИЦИ ЗА ДА СЕ ЧУВАМЕ СЕБЕСИ .
„ ЗАПОМНИ ДЕКА ЧУВАЊЕТО НА СЕБЕ НЕ Е НЕШТО ЕГОИСТИЧНО . НАПРОТИВ , ТОА Е ТВОЈАТА НАЈВАЖНА ОБВРСКА КОН СЕБЕ . ЧУВАЊЕТО НА СЕБЕ НЕ ЗНАЧИ САМО ФИЗИЧКА БЕЗБЕДНОСТ ТУКУ И ЕМОЦИОНАЛНА , ПСИХОЛОШКА И ДУХОВНА СТАБИЛНОСТ . ДРАГИ МОИ , ВИЕ СТЕ НАШИОТ ИДЕНТИТЕТ И ИДНИНА . БИДЕТЕ МУДРИ , ХРАБРИ , ГРИЖЕТЕ СЕ ЗА СЕБЕ И ЧУВАЈТЕ СЕ “ . ( ЦИТАТ ОД ЗАВРШНИОТ ДЕЛ НА БЕСЕДАТА )
-2-
ЧЛЕНОВИТЕ НА КОМИСИЈАТА УПАТУВААТ ИСКРЕНИ ЧЕСТИТКИ ДО НАГРАДЕНИОТ АВТОР , НО И ДО СИТЕ УЧЕСНИЦИ НА КОНКУРСОТ СО ПОТТИК ЗА ПОНАТАМОШНО ТВОРЕЊЕ И МНОГУ НОВИ УСПЕСИ .
ВО ИМЕ НА ЧЛЕНОВИТЕ НА КОМИСИЈАТА И ВО МОЕ ЛИЧНО ИМЕ ИЗРАЗУВАМ БЛАГОДАР-НОСТ ДО СИТЕ УЧЕСНИЦИ НА КОНКУРСОТ И ДО СИТЕ ПРИСУТНИ НА ОВОЈ НАСТАН .
ТАТЈАНА ДУРНЕВА
ФЕВРУАРИ , 2025 ГОДИНА
ОХРИД
НУ Библиотека
-3-