19 декември,2021 г.
На денешен ден, пред 100 години во прилепското село Небрегово, е роден академик Блаже Конески, еден од најистакнатите македонски културни дејци, писател, врвен поет и научник, чие творечко истражување дало огромни резултати во македонската литература, во областа на граматиката и во историјата на македонскиот јазик и во областа на културната историја на македонскиот народ.
Денот кога е роден Конески, 19 декември, е ставен и на листата на значајни јубилеи на УНЕСКО што се одбележуваат во 2021 година.
Блаже Конески бил прв претседател на Друштвото на писателите на Македонија, прв претседател на Македонската академија на науките и уметностите, почесен доктор на Чикашкиот универзитет и на Универзитетот во Врацлав.
Во чест на стогодишнината од раѓањето на великанот на македонската книжевност Блаже Конески, издавачката куќа „Арс ламина“ реобјави пет негови значајни дела, стихозбирките „Везилка“, „Црква“, „Црн овен“ и двотомниот избор од творештвото на Конески: „Збор и опит 1“ и „Збор и опит 2“, кои се со нови предговори и поговори, напишани од еминентни книжевници и професори.
По тој повод, во фоајето на Националната опера и балет се одржа свечениот настан „Сто години од раѓањето на Блаже Конески: Песна од копнеж и песна од мака“. На свеченоста зборуваа авторите на предговорите, односно поговорите: академик Влада Урошевиќ, Вера Стојчевска-Антиќ, Зоран Анчевски, Иван Џепароски и Димитар Пандев. Модератори беа Бисера Бендевска и Ведран Диздаревиќ, уредници на петте книги, кои се дел од едицијата Македонски книжевни класици, во издание на „Арс либрис“.
Во стихозбирката „Везилка“, каде што автор на поговорот е академик Влада Урошевиќ, се присоединети песните од збирките „Везилка“ и „Стерна“. Тука се собрани најпознатите песни на Конески: „Везилка“, „Стерна“, „Одземање на силата“, „Болен Дојчин“… Во стихозбирката „Црква“, која е со поговор на Вера Стојчевска-Антиќ, носечка е истоимената песна „Црква“, во која лирскиот субјект, кој е, всушност, гласот на самиот Конески, пее за тагата од сознанието дека сакаат да ја урнат црквата во родното село Небрегово. „Црн овен“ е со поговор на Зоран Анчевски. Станува збор за последната реч во долгото и богато творештво на Блаже Конески, стихозбирка во која на величествен начин го заокружува и го коментира сопствениот опус.
Двотомниот избор од творештвото на Конески „Збор и опит: избор од книжевното творештво“ го приредија универзитетските професори Иван Џепароски и Димитар Пандев. Осмислени по повод стогодишнината од раѓањето на Конески, овие две книги треба да претставуваат краток вовед во неговото дело, избор од најважното што го создал во доменот на книжевноста и во доменот на науката.
Завршна манифестација по повод „2021 – Година во чест на Блаже Конески
Во Филхармонијата в понеделник (20 декември) во 19:00 часот ќе се одржи завршната манифестација со која ќе биде заокружено чествувањето на „2021 – Година во чест на Блаже Конески“.
Оркестарот на Филхармонијата ќе изведе концерт инспириран од творештвото на Блаже Конески, во чии рамки ќе бидат интерпретирани делата „Молитва“ од Тодор Скаловски и „Записи“ од Томислав Зографски. Оркестрацијата е на Ангел Спировски, баритон – Горан Начевски.
Во фоајето на Филхармонијата, присутните ќе можат да ја проследат и изложбата на илустрации пристигнати на конкурсот објавен од Факултетот за ликовни уметности за изработка на јубилејната книга „Блаже Конески поезија и кратка проза“, во издание на Струшките вечери на поезијата.
Влезот за концертот е слободен, а активностите ќе се одвиваат во согласност со мерките за заштита од КОВИД-19 пропишани од Комисијата за заразни болести.
Иницијативата за Националната програма „2021 – Година во чест на Блаже Конески“ ја започнаа Министерството за култура и Министерството за образование и наука, а за меѓународните активности се вклучи и Министерството за надворешни работи. Програмата, под покровителство на претседателот на Република Северна Македонија, Стево Пендаровски, се реализираше во текот на целата година, со активности на повеќе институции, министерства, органи на државната управа, здруженија во земјава и во странство.
Извор: www.novatv.mk www.kultura.gov.mk
